Państwa muszą chronić swoich obywateli przed niekorzystnymi konsekwencjami kryzysu klimatycznego

Orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 9 kwietnia 2024 r. w trzech sprawach klimatycznych stanowi, że państwa muszą chronić swoich obywateli przed niekorzystnymi skutkami kryzysu klimatycznego. Do grup najbardziej dotkniętych należą dzieci, młodzież, ludność tubylcza i osoby starsze. Grupy te coraz częściej zwracają się do sądów, żądając odpowiedzialności od państw i przedsiębiorstw, które przyczyniły się do zanieczyszczenia i zmian klimatycznych poprzez emisję gazów cieplarnianych.

Europejski Trybunał rozpatrzył trzy sprawy i podtrzymał tylko jedną: KlimaSeniorinnen Schweiz i inni przeciwko Szwajcarii. W tej sprawie sąd orzekł, że Szwajcaria w niewystarczającym stopniu chroni swoich obywateli, zwłaszcza osoby starsze, przed konsekwencjami zmian klimatycznych. Trybunał stwierdził naruszenie art. 2 i 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, które gwarantują prawo do życia oraz poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego, w tym prawo do zdrowia i jakości życia.

Wysokie temperatury i fale upałów są szczególnie niebezpieczne dla osób starszych, cierpiących na choroby układu krążenia, układu oddechowego i nerek. W werdykcie uznano, że zmiany klimatyczne mogą poważnie pogorszyć zdrowie, warunki życia i stosunki społeczne. Ten precedens potwierdza także ustalenia Organizacji Narodów Zjednoczonych, że kryzys klimatyczny ma znaczący wpływ na zdrowie ludzkie, w tym stres cieplny, epidemie, niedożywienie i urazy spowodowane klęskami żywiołowymi. W decyzji podkreślono potrzebę spojrzenia na zdrowie planety i ludzi jako na jednolitą całość w myśl zasady „Jedno zdrowie”.

Decyzja może mieć wpływ na sędziów w krajach będących sygnatariuszami Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, a także może mieć zastosowanie w innych sporach międzynarodowych oceniających skuteczność krajowych polityk klimatycznych. Szwajcarię potępiono za luki w przepisach klimatycznych i brak działań. Będzie teraz musiała zaktualizować swoją politykę klimatyczną, choć ETPC nie określił, jakie konkretne działania powinien podjąć szwajcarski rząd. (Co2news.sk)