W następstwie globalnej oceny przeprowadzonej na konferencji COP28 w Dubaju w zeszłym roku, która wykazała, że świat nie jest na dobrej drodze do osiągnięcia celów temperaturowych określonych w Porozumieniu paryskim, strony Porozumienia paryskiego spotkają się ponownie na konferencji SB60. Konferencja ta, znana również jako Konferencja w sprawie zmian klimatycznych w Bonn, odbędzie się w dniach 3–13 czerwca 2024 r. w siedzibie Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) w Bonn w Niemczech. Jest to sesja tymczasowa, podczas której członkowie, obserwatorzy i zainteresowane strony spotykają się w celu dyskusji i negocjacji na temat kwestii klimatycznych. Celem SB60 jest kontynuacja decyzji podjętych na COP28 i przygotowanie zaleceń na COP29, która odbędzie się w listopadzie w Baku w Azerbejdżanie.
W tym artykule dokonamy przeglądu SB60 i podkreślimy kluczowe kwestie, które znajdą się w porządku obrad na najbliższe dwa tygodnie.
Co to jest SB60?
SB60 to 60. spotkanie organów pomocniczych w ramach UNFCCC, w skład którego wchodzi organ pomocniczy ds. doradztwa w zakresie nauki i technologii (SBSTA) oraz organ pomocniczy ds. wdrażania (SBI). Organy te pomagają osiągnąć cele UNFCCC poprzez prowadzenie prac przygotowawczych do corocznej Konwencji Stron UNFCCC (COP). Wyniki SB60 zostaną wykorzystane na kolejnym posiedzeniu COP i dostarczą ważnych danych wejściowych do podejmowania decyzji i działań w zakresie globalnej zmiany klimatu.
Sesje SB60, które odbywają się dwa razy w roku w czerwcu oraz podczas każdej COP, dostarczają ogólnych informacji na temat celów UNFCCC. SBSTA łączy wiedzę naukową, w tym ustalenia Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu, z potrzebami strategicznymi, natomiast SBI nadzoruje wdrażanie UNFCCC wraz z Protokołem z Kioto i Porozumieniem paryskim. SBSTA i SBI wspólnie stawiają czoła wspólnym wyzwaniom i oferują zintegrowane podejście do rozwiązywania problemów klimatycznych, które obejmuje techniczne, naukowe i wdrożeniowe aspekty łagodzenia, adaptacji, finansowania i budowania potencjału.
Prace wykonane na SB60 położą podwaliny pod skuteczną i udaną konferencję COP29. W sesji weźmie udział Prezydencja COP29, która przeprowadzi nieformalne konsultacje z zainteresowanymi stronami, aby określić program prac i kluczowe wyniki, które COP29 ma osiągnąć. Na zakończenie negocjacji SB60 powinien zostać ogłoszony kompleksowy plan działań na COP 29.
Kluczowe kwestie, na które branża będzie zwracać uwagę przez najbliższe dwa tygodnie:
Rynki uprawnień do emisji i art. 6
Artykuł 6 ponownie stanie się kluczowym punktem porządku obrad sesji RS60 po tym, jak na COP28 przyjęto niewystarczającą liczbę tekstów, aby poczynić postępy we wdrażaniu międzynarodowych rynków uprawnień do emisji zgodnie z art. 6.2 i 6.4 Porozumienia paryskiego. Artykuły te wprowadzają mechanizm handlu redukcjami emisji pomiędzy krajami pod auspicjami UNFCCC, który jest kluczowy dla osiągnięcia celów Porozumienia paryskiego i zapewnienia finansowania krajom rozwijającym się.
Pomimo braku postępów na COP28, kraje będą nadal angażować się we współpracę na mocy art. 6 ust 2, z 84 umowami dwustronnymi zawartymi między 10 nabywcami a 46 krajami przyjmującymi do 1 maja 2024 r. Kwestie dotyczące przejrzystości, raportowania i uprawnień pozostają nierozwiązane. Wydawanie zezwoleń, w tym kwestia, czy kraje przyjmujące mogą cofać zezwolenia, stanowi jedno z wyzwań. Ramy rejestru międzynarodowego również nie zostały jeszcze uzgodnione.
Niewystarczające porozumienie w sprawie metodologii art. 6 ust. 4 na COP28 spowodowała opóźnienie w scentralizowanym mechanizmie kredytowym UNFCCC. Organ nadzorczy i grupa ekspertów pracowały nad ujednoliceniem metodologii, które zostaną dostarczone na SB60 jako dodatkowa podstawa do podejmowania decyzji.
W nieformalnej notatce przewodniczący SBSTA zwrócił uwagę na konieczność zajęcia się znaczną liczbą kwestii w ograniczonym czasie. Kwestie zezwoleń i rejestrów będą przedmiotem negocjacji w sprawie SB60, z projektami tekstów decyzji w formacie elektronicznym dla art. 6 ust. 2 w celu powiadomienia o dozwolonych działaniach. Przewodniczący SBSTA zachęca Strony do wyrażenia swoich poglądów i wniesienia uwag do projektu tekstu decyzji. Celem SB60 jest zapewnienie pełnego funkcjonowania Artykułu 6 w Baku.
Program prac z Limy dotyczący równości płci
Program prac z Limy, ustanowiony w 2014 r. podczas konferencji COP20, koncentruje się na uwzględnianiu aspektu płci w polityce i działaniach klimatycznych. Pierwszy Plan Działań na rzecz Równości Płci (GAP) powstał podczas COP23, a na COP25 uzgodniono przedłużenie LWPG i GAP o pięć lat. Rozszerzony GAP koncentruje się na pięciu priorytetach, w tym budowaniu potencjału, równowadze płci, spójności, wdrażaniu i monitorowaniu. Końcowy przegląd rozpocznie się na posiedzeniu SB60 i zakończy się na posiedzeniu SBI61 w listopadzie, podczas którego dokonana zostanie ocena postępów oraz określenie wyzwań i priorytetów.
Finansowanie działań w obszarze zmian klimatycznych
Globalne cele finansowe
Jednym z głównych obszarów wartych obserwacji są postępy w tworzeniu nowego globalnego celu finansowego (NCQG) pod koniec szczytu SB60, a decyzja spodziewana jest na COP29. Poprzedni cel, jakim było uruchomienie 100 miliardów dolarów rocznie do 2020 r., został osiągnięty dopiero w 2022 r. Oczekuje się, że nowy cel, jeśli będzie wystarczająco ambitny, ma zmobilizować i wdrożyć przepływy finansowe między krajami rozwiniętymi i rozwijającymi się.
Straty i szkody
Finansowanie strat i szkód będzie kolejnym ważnym obszarem SB60, zwłaszcza po uzgodnieniu funduszu na COP28. Fundusz ten ma na celu przeciwdziałanie gospodarczym i pozagospodarczym skutkom zmian klimatycznych w krajach rozwijających się. Trzeci i ostatni Glasgow Dialog na temat strat i szkód odbędzie się na SB60. W ramach dialogu skupią się na wzmocnieniu spójności i koordynacji finansowania, zwłaszcza w zakresie dyskusji technicznych i opracowania nowych mechanizmów finansowania.
W notatkach z maja 2023 r. podkreślono ograniczenia istniejących mechanizmów w zapewnianiu finansowania odszkodowań za straty i szkody, którymi ma się zająć Agenda Bridgetown 2022. Oczekuje się, że finansowanie strat i szkód będzie stanowić część nowej NCQG.
Wzmocnienie powiązań między mechanizmami technologicznymi i finansowymi UNFCCC wzywa kraje rozwinięte do wspierania transferu technologii klimatycznych do krajów rozwijających się. Aby wesprzeć ten cel, w 1994 r. ustanowiono mechanizm finansowy, a w 2010 r. mechanizm technologiczny. W ramach SB60 odbędą się warsztaty mające na celu ocenę powiązań między tymi mechanizmami w celu poprawy ich koordynacji i skuteczności.